طب سنتی و درمان بیماری ام اس؛

قسمت چهارم؛ چگونه یک مصرف کننده آگاه باشیم؟

مشکلات تشخیص محصول اصلی از تقلبی

به دلیل مسائلی که در مقاله ی قبلی گفته شد، انتخاب محصولات طب سنتی مشکل است. بعضی از دلایلی که بطور کلی انتخاب اینگونه محصولات را مشکل می کند عبارتند از:

• بدلیل عدم وجود تحقیقات گسترده در مورد راهکارهای طب سنتی، می بینیم که روش مصرف اینگونه محصولات بستگی به نظر درمانگر دارد و ممکن است دو درمانگر طب سنتی تجویزی کاملا متفاوت و حتی برعکس یکدیگر برای یک بیمار داشته باشند.

• بدلیل عدم وجود نظارت، ممکن است بعضی تولید کنندگان چنین محصولاتی برای اهداف تجاری، در مورد اثربخشی تولیدات خود بیش از حد اغراق نمایند.

• بعلت عدم انجام کارآزمایی بالینی دو سویه کور، نمی توان پاسخ دارونمایی محصول را از پاسخ درمانگری آن تفکیک کرد و بنابراین نمی توان با اطمینان گفت پاسخ دهی فعلی محصول، در درازمدت هم برقرار خواهد ماند.

• مشخص نیست که اگر محصولی روی یک نفر پاسخ مطلوب داده، آیا روی بقیه افراد هم چنین خاصیتی را دارد و یا فقط بدلیل تفاوت های فردی، روی بعضی ها موثر بوده است.

• عوارض احتمالی اینگونه محصولات مورد بررسی آماری قرار نگرفته است و لذا نمی توان در مورد احتمال بروز عوارض پاسخ علمی دقیقی داد.

• تداخلات این محصولات با داروهای دیگر بررسی نشده است و لذا ممکن است یک محصول گیاهی بی خطر در فردی که داروی خاصی مصرف می کند کاملا خطرناک باشد.

• بررسی دقیق در مورد اثرات مصرف این داروها در دوران بارداری و روی جنین صورت نگرفته است و لذا مصرف اینگونه مواد در دوران حاملگی می تواند با ریسک بالایی همراه باشد.

توجه: در مورد بیماری ام اس نکته مهم دیگری هم وجود دارد که مصرف محصولات مکمل در آن را دشوارتر هم می نماید. بیماری ام اس یک بیماری هزار چهره است. علائم آن در افراد مختلف کاملا با هم متفاوت است. همچنین این بیماری خاصیت عود کردن و فروکش کردن دارد. یعنی ممکن است بیمار مبتلا دو سال هیچگونه علامتی نداشته باشد و بعد در عرض چند روز دچار حمله شدید بیماری شود. بنابراین اینکه بیماری شما مدتی در حالت خاموشی بوده است را نمی توان به معنای درمان شدن بیماری در نظر گرفت و آنرا به مصرف یک محصول خاص نسبت داد.

در چنین بیماری چند چهره و حمله کننده ای، فقط وقتی می توان با اطمینان در مورد اثر بخش بودن یک محصول اظهار نظر کرد که آن محصول را در شرایط مشابه روی صدها بیمار ام اسی به روش کارآزمایی  بالینی دو سویه کور همراه با دارونما بررسی کرده باشیم و همزمان علائم بیمار، تغییرات جدید ام آر آی آنها و آزمایشات برانگیختگی (Evoked) را بمدت حداقل یکسال مورد ارزیابی قرار داده باشیم. چنین بررسی دقیقی در مورد هیچ یک از محصولات طب سنتی انجام نمی شود و لذا اظهار نظر در مورد اثر بخش بودن آنها برای بیماری ام اس بسیار مشکل خواهد بود.

استفاده محتاطانه از طب سنتی و مکمل

با وجود مشکلات فوق ما نمی خواهیم بیمارانمان را از مصرف محصولات طب سنتی منع کنیم. ولی ناچاریم در این مورد مسوولیت را بر عهده خود بیمار بگذاریم. اشتیاق شما برای خلاصی از دست بیماری ام اس و قرارگرفتن در معرض هیاهوهای تبلیغاتی مختلف نباید مانع از تصمیم گیری منطقی در شما بشود. بهترین منبع برای کسب اطلاعات علمی و دقیق در مورد محصولات مختلف، پزشک معالج شما می باشد. در هر صورت دقت به نکات زیر نیز می تواند به شما کمک کند تا محصولات بهتری را انتخاب کنید:

• اگر تا بحال درمانی برای ام اس یافت شده بود، قطعا انجمن جهانی ام اس آنرا به اطلاع تمام پزشکان و بیماران می رساند. بیماری ام اس علاوه بر مشکلاتی که برای بیماران ایجاد می کند، هزینه های بسیار زیادی را به جوامع و کشورها تحمیل می کند و لذا هزاران محقق و دانشمند در سراسر جهان در حال بررسی برای یافتن درمان قطعی آن هستند. تصور اینکه این دانشمندان متعدد و صاحب نام طی سالها تحقیق در آزمایشگاهها نتوانسته اند درمان قطعی را پیدا کنند ولی فرد دیگری بدون استفاده از محیط آزمایشگاه و بدون دسترسی به منابع علمی روز به تنهایی بتواند درمان قطعی بیماری پیچیده ای مثل ام اس را پیدا کند دور از ذهن است و بیشتر شبیه به خیال پردازی های کودکانه می ماند.

• آنچه درباره اثربخشی یک محصول در اینترنت، ماهواره و سایر روشهای تبلیغی گفته می شود، لزوما واقعیت ندارد. بدلیل عدم وجود نظارت کافی بر اینگونه محصولات، تبلیغ کننده می تواند هر گونه ادعایی در مورد محصول خود داشته باشد. همچنین نشریات، سایتها و شبکه های ماهواره ای مسئولیتی در قبال کسب اطمینان از اثربخشی یک محصول ندارند و به دلایل تجاری، آنچه تبلیغ کننده میخواهد را برای شما منتشر می کنند. پس باید خودتان حواستان را جمع کنید و بررسی های لازم را قبل از تهیه یک محصول انجام دهید.

• آگهی هایی که بجای مدارک علمی، فقط متکی بر نقل قول باشند، قابل اعتماد نیستند. "باید حتما این را امتحان کنی!"، "مرا که خیلی بهتر کرده!"، "مثل معجزه می ماند!"؛ اینها جملات گوشنوازی است که نمی تواند دلیل علمی به حساب بیاید. حتی اگر گوینده این جملات برای شما شناخته شده و قابل اطمینان باشد، بازهم به معنی تاثیر داشتن محصول برای شما نیست. تجربیات فردی نمی تواند تنها ملاک تصمیم گیری باشد.

• درمانگری که برای درمان بیماری شما بخواهد از قبل تضمین بدهد، کار علمی انجام نداده است. پزشکان می دانند که حتی در مورد بیماریهایی که درمان کاملا شناخته شده دارند، بازهم نمی توان در مورد سیر درمان تضمین داد. چرا که پاسخ بدن افراد مختلف با هم متفاوت است. اعتقادات دینی اسلامی هم بما یاد داده است که شفا دست خداست و پزشک و دارو وسیله ایست که اگر خدا بخواهد اثر خواهد داشت. بنابراین از افرادی که ادعای درمان تضمینی می کنند بهتر است بر حذر باشید.

• چیزی که ادعا می شود علاج هر دردی است، احتمالا به هیچ دردی نمی خورد! بیماریهای مختلف دلایل متفاوتی دارند و یک محصول نمی تواند معالجه کننده همه آنها باشد. حتی سرطانهای قسمتهای مختلف بدن هم با هم فرق می کنند و درمانهای متفاوتی دارند.

• محصولات سرّی و محصولات معجزه آسا در علم امروز جایگاهی ندارند. این اصطلاحات مربوط به افسانه های گذشتگان است و فقط برای بازارگرمی و بازاریابی بدرد می خورد. تولید محصولات درمانی امروزه پروسه ایست که با سالها کار تحقیقاتی و علمی و گذر از هفت خوان نظارت سازمانهای معتبر امکانپذیر است.

• ادعای تقویت سیستم ایمنی برای درمان بیماری ام اس، ادعایی نادرست است. در این بیماری سیستم ایمنی خودبخود بیش فعال شده است و تقویت مجدد آن برای بدن می تواند مضر باشد.

• تاکید بر مضر بودن طب مرسوم و توطئه دانستن داروها و درمانهای آن، نوعی بازارگرمی و تبلیغ برای جذب مشتری است. روشهای نوین طب توسط پزشکان سراسر جهان و به یک شکل انجام می شود و اینگونه نیست که روشی فقط برای ایران توصیه شده باشد و روش متفاوتی برای کشورهای غربی. درحقیقت طب نوین مختص گروهها و افراد خاص نیست، بلکه محصول بررسیهای علمی و تحقیقاتی در مورد بیماریهای مختلف است و محققان این طب هر راهی که برای درمان یک بیماری به اثبات برسد را به کار می بندد. بسیاری از داروها و درمانهای این طب برگرفته از گیاهان داروئی و مواد غذایی سودمند است. آنچه باعث می شود پزشکان مرسوم کمتر از طب سنتی استفاده کنند، فقدان تحقیقات کافی در مورد اثربخشی محصولات آن است. هر کدام از تولیدات طب سنتی که در آزمایشگاه، ایمن و موثر بودن آن به اثبات برسد بسرعت وارد جرگه طب مرسوم نیز می شود.

همچنین این نکات مهم را مد نظر داشته باشید:

• در استفاده از محصولات طب سنتی تا حدی بدبین باشید. به ادعاهایی که در مورد درمان بیماری ام اس می شود به دیده شک نگاه کنید. مگر اینکه سودمند بودن یک محصول در ازمونهای بالینی کنترل شده به اثبات برسد و توسط مجامع معتبر علمی تائید گردد.

• سوالاتتان را بپرسید و تا جواب نگرفتید کوتاه نیائید. حتما از همان ابتدا بپرسید که درمان شامل چه چیزهایی است؟ چرا و چگونه ممکن است اثر گذار باشد؟ چه خطرات احتمالی دارد؟ قیمت آن چقدر است؟

• "طبیعی" بودن لزوما به معنای "بی خطر" بودن نیست. هرچند بسیاری از محصولات طبیعی بی خطر هستند، ولی در طبیعت هم مواد سمی و مضر یافت می شود. مثلا سم استرکنین که جزو قویترین سموم محسوب می شود منشائی طبیعی و گیاهی دارد!

• "مصرف بیشتر" یک محصول لزوما تاثیر گذاری آنرا بیشتر یا سریعتر نمی کند. اتفاقا در بسیاری موارد استفاده بیش از حد یک ماده می تواند باعث مسمومیت و ایجاد عارضه شود. همچنین گاهی مصرف مکمل های بیخطر مختلف "با هم" بعلت تاثیر و تداخل آنها ماحصل را مضر و آسیب رسان می نماید.

لطفا ادامه مطلب را در مقالات بعدی بخوانید. پیشنهاد میکنم این سری مطالب را بترتیب مطالعه نمائید تا بیشترین استفاده را برایتان داشته باشد.

 طب سنتی و درمان بیماری ام اس:

• قسمت اول؛ طبقه بندی زیر شاخه های طب سنتی
• قسمت دوم؛ راز جذابیت طب سنتی
• قسمت سوم؛ طب سنتی در بوته ی آزمایش
• قسمت چهارم؛ چگونه یک مصرف کننده آگاه باشیم؟
• قسمت پنجم؛ درمانهای بررسی شده در کارآزمایی ها

نویسنده: دکتر مهدی دهقانی - متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات

آدرس مطب: تهران، بالاتر از میدان ونک، خیابان نگار, ساختمان پزشکان نگار، طبقه همکف

تلفن: 88884489

ساعت کاری:

شنبه: 10:30-14                          * برای آشنایی با سوابق علمی دکتر دهقانی کلیک کنید

دوشنبه: 14-17                           * برای اطلاع از راههای تماس با دکتر دهقانی کلیک کنید

چهارشنبه: 10:30-16                 * برای عضویت در سامانه پیامکی کلیک کنید