درباره تعریف تشنج،  علل ایجاد کننده آن،  نحوه تشخیص  و  درمان تشنج  و سبک زندگی بیماران مبتلا به صرع قبلا صحبت کرده ایم و حالا میخواهیم به شما آموزش دهیم که وقتی با بیمار در حال تشنج روبرو شدید، چطور به او کمک نمایید.

فارغ از این مطلب که عامل تشنج چیست، کمک های اولیه به بیمار در حال تشنج شامل این موارد است: راه تنفسی باید باز و تمیز نگه داشته شود و بر علائم حیاتی فرد مثل میزان نبض، میزان تنفس و سطح هوشیاری فرد نظارت شود. همچنین شما باید از فرد در مقابل آسیب بیشتر در حین تشنج مراقبت کنید و ترتیب مراقبت مناسب پس از بهبود حمله را بدهید.

شناخت تشنج:

 ویژگی های تشخیصی یک حمله تشنج عبارتند از:

• بیهوش شدن ناگهانی
• سفت و قوسی شدن پشت و کمر
• تکانهای  تشنجی

 در صرع معمولا توالی زیر روی می دهد:

Ÿ♦  شخص به طور ناگهانی  بیهوش شده و می افتد و ناخودآگاه فریاد میکشد.

Ÿ♦  بدنش سفت شده و کمرش قوس می گیرد.

Ÿ♦  تنفس ممکن است قطع شود.لب ممکن است رنگ خاکستری مایل به آبی بگیرد(سیانوز) و صورت و گردن ممکن است قرمز و پف آلود شود.

♦  سپس تکانهای تشنجی آغاز خواهد شد. فک ممکن است بسته شود و تنفس صدادار گردد، بزاق دهان ممکن است بیرون آید و اگر لب و زبان گاز گرفته شده باشد، خون آلود گردد.

Ÿ♦  ممکن است بی اختیاری مثانه یا روده پیش بیاید. سپس عضلات شل شده و تنفس عادی می شود؛ فرد معمولا در عرض چند دقیقه مجددا هوشیار می شود.  البته ممکن است احساس گیجی کند و یا رفتارهای عجیب از خود نشان دهد. در این حالت فرد از اعمال خود بی اطلاع است.

Ÿ♦  پس از تشنج، فرد ممکن است احساس خستگی  کند و به خواب عمیق برود.

هدف از کمک های اولیه

Ÿ  ♦  مراقبت از بیمار برای جلوگیری از آسیب دیدن.

  ♦   مراقبت کردن در  زمانی که بتدریج آگاهی خود را بدست می آورد.

Ÿ  ♦  ارجاع فرد به  بیمارستان در صورت لزوم

درمان

Ÿ♦    وقتی می بینید فردی در حال افتادن است، به او کمک کنید که آرامتر بیفتد.

♦  Ÿ  فضای اطراف را آرام کنید و از حاضران بخواهید کنار بایستند

♦  Ÿ  اشیا خطرناک  از جمله نوشیدنی های داغ و اشیاء تیز را دور کنید

Ÿ♦    حواستان باشد که تشنج کی شروع شده است

♦  Ÿ  از سر فرد، با قرار دادن بالشی نرم در زیر آن، محافظت کنید

♦   Ÿ  لباسهای اطراف گردن و یقه را شل کنید

بعد از اینکه تشنج متوقف شد:

♦  Ÿ  راه تنفس را باز کنید و نحوه نفس کشیدن بیمار را کنترل نمایید

♦  Ÿ  برای دادن تنفس مصنوعی و ماساژ قفسه سینه اماده باشید

♦  Ÿ  اگر فرد بیهوش است ولی تنفس معمولی دارد، او را در وضعیت ریکاوری قرار دهید (یعنی او را به پهلو بخوابانید بگونه ای که دهانش به سمت زمین باشد تا ترشحات احتمالی براحتی از دهان خارج گردد.)

♦  Ÿ  علایم حیاتی بیمار مثل  سطح هوشیاری و پاسخ دهی، میزان نبض و تنفس را ثبت و پیگیری کنید

♦  Ÿ  حواستان به طول مدت تشنج باشد

احتیاط

♦  Ÿ  توجه کنید که شخص را حرکت ندهید مگر اینکه در معرض خطر اضطراری باشد.

♦  Ÿ  هیچ چیزی را در دهان بیمار قرار ندهید و از زور برای مهار وی استفاده نکنید.

هشدار

در صورت بروز هر کدام از موارد زیر با امبولانس 115 تماس بگیرید

♦  Ÿ  فرد بمدت بیش از 10 دقیقه بیهوش باشد

♦  Ÿ  تشنج بیش از 5 دقیقه ادامه یابد

♦  Ÿ  فرد دچار تشنج های مکرر شود و یا این اولین حمله تشنج وی باشد

Ÿ♦    فرد هیچ دلیلی برای تشنج خود نیابد.

نویسنده: دکتر مهدی دهقانی - متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات

آدرس مطب: تهران، بالاتر از میدان ونک، خیابان نگار, ساختمان پزشکان نگار، طبقه همکف

تلفن: 88884489

 ساعت کاری:

 شنبه: 10:30-14                          * برای آشنایی با سوابق علمی دکتر دهقانی کلیک کنید

 دوشنبه: 14-17                           * برای اطلاع از راههای تماس با دکتر دهقانی کلیک کنید

 چهارشنبه: 10:30-16                 * برای عضویت در سامانه پیامکی کلیک کنید