مقدمه

در این مقاله از کلینیک برین می خواهیم به این موضوع بپردازیم که آیا آیا درد پشت سر خطرناک است؟ در صورت بروز این مشکل چه بررسی هایی باید صورت گیرد و دلایل درد پشت سر از چیست؟

سردرد  بر اثر التهاب قشر نازکی که پرده مغز نام دارد، روی می دهد. ( البته ده ها دلیل می توان نام برد که می توانند منشاء ایجاد درد در ناحیه سر باشند!) گاهی اوقات درد پشت سر، بدون دارو و اقدامات درمانی، به طور کامل بهبود می یابند. گاهی اوقات نیز بعضی از این دردها را باید جدی تلقی کرد و به آن ها توجه بیشتری نشان داد چرا که می توانند خطرناک ارزیابی شوند. تشخیص اینکه این گونه دردها خطرناک هستند یا خیر، فکر بسیاری از بیماران را درگیر کرده است. در این متن قصد داریم درباره علت دردهای پشت سر و انواع آن گفتگو کنیم.

سردرد در ناحیه پشت سر به چه علتی روی می دهد؟

سردرد تنشی، منشاء دردهای موضعی بوده و علم پزشکی از آن به عنوان یک نوع اختلال اولیه یاد می کند. این نوع عارضه، بسیار رایج بوده و هرگز زنگ خطر جدی برای بیمار تلقی نمی گردد. این نوع دردها گاهی اوقات بین نیم ساعت تا هفت روز دوام دارند.

نشانه های درد پشت سر، عبارت هستند از احساس سفت شدگی در ناحیه پشت سر و گردن به همراه درد کم، متوسط و گاه شدید. خوشبختانه این نوع درد با ورزش کردن وخیم تر نشده و حالت تهوع و استفراغ به فرد دست نمی دهد.

سردرد تنشی، با مصرف قرص هایی نظیر آسپرین، استامینوفن و ... برطرف می شود. چنانچه سبک زندگی بیمار اصلاح شود، می توان به مهار بیماری امیدوار بود. دانستن تکنیک های آرام سازی و ماساژ دادن موضع دردناک یا کمک گرفتن از فیزیوتراپیست در برطرف کردن این نوع بیماری بسیار موثر هستند.

با این همه خوب است بدانید، مشکل بیمار زمانی برطرف می شود که علت دقیق سردردها مشخص شده باشد. مسلما تنها فردی که می تواند دلیل اصلی بروز این گونه دردها را تشخیص دهد، متخصص بیماری های مغز و اعصاب است. در ادامه به برخی دیگر از عواملی که باعث به وجود آمدن دردهای پشت سر می شوند، می پردازیم.

فتق دیسک عامل ایجاد درد

سردرد گاهی به دلیل فتق دیسک گردن اتفاق می افتد. این بیماری به دلیل بیرون زدگی ستون فقرات گردن روی می دهد. وقتی یکی از مهره های گردن بر اثر عوامل مختلف از حالت طبیعی خود خارج شود، باعث ایجاد درد و تنش در ناحیه گردن و پشت سر می گردد. حتی درد می تواند تا نواحی شقیقه ها، پشت چشم ها و طرفین جمجمه نیز گسترش یابد. برای درمان باید حتما به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کرد.

متخصص جراح مغز و اعصاب، با تزریق اپیدورال کمک می کند تا التهاب برطرف شود. در صورت نیاز، عمل جراحی گزینه ای است که متخصص به بیمار پیشنهاد می دهد. در کنار درمان های پزشکی می توان با فیزیوتراپی، کشش های ملایم و ورزش کردن های پیوسته و طولانی مدت بر این دردها فائق آمد.

گاهی دردهای تنشی پشت سر، بر اثر فتق دیسک رخ می دهند

سردردهای خوشه ای عامل ایجاد درد پشت سر

گاهی اوقات منشاء سردرد در ناحیه پشت سر، دردهای خوشه ای هستند. دردهای خوشه ای که در ناحیه سر اتفاق می افتند، به صورت ناگهانی و از یک طرف سر شروع می شوند. متاسفانه علم پزشکی برای این نوع بیماری علت دقیقی مشخص نکرده است.

با این همه با برطرف کردن سردردهای خوشه ای که تا پشت جمجمه نیز گسترش می یابند، می توان به بهبودی امیدوار بود. برای درمان سردردهای خوشه ای می توان از تزریق تریپتان ها کمک گرفت. داروهایی مانند سوماتریپتان، لیتیوم، وراپامیل و توپیرامات تاثیر مثبتی بر کاهش دردهای پشت سر دارند.

زیاده روی در مصرف مسکن، عامل ایجاد سردردهای تنشی

یکی دیگر از عواملی که باعث ایجاد سردرد در ناحیه پشت سر می شود، استفاده بیش از حد و خودسرانه از داروهای مسکن می باشد. مصرف داروی مسکن به صورت خودسرانه و بیش از حد باعث بروز سردردهای برگشتی می شود. چنانچه فردی بیش از دوبار در هفته دچار درد در ناحیه سر شود و به صورت خودسرانه اقدام به مصرف دارو کند، ابتلاء او به این نوع سردرد دور از انتظار نیست.

نشانه های اصلی سردرد های برگشتی، عبارت هستند از سردردهای پیوسته و روزانه، وخیم تر شدن درد پس از بیدار شدن از خواب، بدتر شدن احساس درد بعد از مصرف قرص و دارو. این بیماری به همراه نشانه هایی چون خواب آلودگی، تهوع، استرس، تحریک پذیری، افت انرژی، ضعف جسمانی، نشان دادن بی قراری، عدم تمرکز و افسردگی می باشد. 

در چنین شرایطی متخصص مغز و اعصاب، توصیه می کند تا بیمار مصرف داروهای مسکن را کم یا حتی قطع نماید. بیمار با قطع دارو دچار درد وخیم تری می شود اما پس از مدتی درد از بین می رود. استفاده از درمان فیزیکی مانند ماساژ یا درمان های رفتاری می تواند درد ناحیه سر را کاهش و حتی قطع کند. برای قطع دارو، پزشکان توصیه می کنند، آرام آرام دوز دارو کم شود.

سردرد نورالژی پس سری

سردرد دیگری که می تواند باعث ایجاد درد در پشت سر شود، نورالژی پشت سری می باشد. این بیماری شیوع کمتری داشته و بیشتر در قاعده گردن حس می شود. احتمال دارد این عارضه، تا پشت سر و پشت گوش ها نیز گسترش یابد.

این عارضه برخی اوقات بنا به دلایلی چون صدمه یا تحریک اعصاب پس سری اتفاق می افتد. بیماری های زمینه ای، تنش گردن یا دیگر فاکتورهای ناشناخته نیز قادرند موجب آسیب یا تحریک اعصاب شوند. این عارضه، ممکن است با درد و سوزش مداوم، دردهای پیوسته، احساس درد و کشیدگی پوست سر تنها در یک طرف سر همراه باشد. معمولا بیماران به نور حساس می باشند.

دردهای نورالژی در ناحیه پشت سر چگونه تشخیص داده می شوند؟

یکی از نشانه های مهم سردرد نورالژی پس سری، زمانی است که فرد به گردن خود فشار می آورد. در چنین مواقعی، درد تا پوست و پشت گردن منتشر می شود. پزشک مغز و اعصاب برای درمان این عارضه از تزریق ماده بی حسی موضعی، استفاده می کند.

با تزریق دارو به این ناحیه، یک بلوک عصبی کوتاه مدت به وجود می آید. نورالژی حتی می تواند بر اثر دیگر اختلالات اتفاق بیفتد که در این صورت متخصص مغز و اعصاب، ستون فقرات و دیسک ها را بررسی می کند تا دلیل بروز این نوع عارضه را کشف کند.

آرتروز، وجود تومورها، بیماری نقرس، صدمه دیدن اعصاب به دلیل بیماری قند خون از جمله دلایل بروز نورالژی می باشند. حتی ملتهب شدن رگ های خونی، وجود عفونت و ... نیز از جمله دلایلی هستند که می توان برای این نوع بیماری یاد کرد.

انواع سردرد

برای درمان سردرد نورالژی می توان از کمپرس های گرم، ماساژ درمانی، استراحت، مراجعه به فیزیوتراپیست و... کمک گرفت. حتی مصرف داروهایی مانند آسپرین یا ناپروکسن نیز که خاصیت ضدالتهابی دارند برای درمان این بیماری موثر هستند.

در صورت درد شدید، متخصص از داروهای ضد انقباض که خاصیت شل کنندگی دارند، استفاده می کند. این داروها برای از بین بردن انسداد اعصاب مورد استفاده قرار می گیرند. حتی می توان از داروی بی حسی برای مواقعی که بیمار احساس بی قراری دارد، کمک گرفت. گاهی اوقات نیز متخصص وقتی از هیچ یک از درمان ها، نتیجه ای نمی گیرد، برای کاهش فشار بر اعصاب یا ایجاد مسدودیت پیام های درد، گزینه جراحی را به بیمار پیشنهاد می دهد.

ورزش عامل ایجاد سردرد

چنانچه فردی با شدت بالا حرکات ورزشی را انجام دهد، دچار سردرد ناشی از ورزش می شود. این عارضه می تواند حین انجام ورزش و گاه پس از خاتمه یافتن حرکات بدنی شدید رخ بدهد.

حتی رابطه جنسی یا نشستن زیاد در توالت نیز می توانند باعث بروز این عارضه شوند. با این همه بیشتر افرادی که تمرینات وزنه برداری را انجام می دهند، به این بیماری نیز مبتلا می شوند. دوندگان نیز گاهی اوقات از درد در ناحیه پشت سر احساس ناراحتی و شکایت می کنند. معمولا این نوع درد به همراه نبض بوده و در دو سمت سر احساس می شود.

این نوع سردرد از پنج دقیقه تا دو روز می تواند ادامه داشته باشد. متخصص مغز و اعصاب برای تسکین این نوع بیماری به ورزشکاران توصیه می کند، قبل از ورزش از داروی مسکن استفاده کنند. فعالیت و تحرک بدنی نباید ناگهانی و با شدت زیاد آغاز شود.

قبل از ورزش باید بدن را با حرکات کششی گرم کرد. مصرف مایعات کافی و خوردن غذای های انرژی بخش برای بهبود این نوع عارضه بسیار ثمر بخش می باشند. خواب کافی نیز از بروز این گونه دردها جلوگیری می کند. پزشک معمولا مصرف آسپرین و استامینوفن را برای بهبود درد در ناحیه پشت سر تجویز می نماید.

درد پشت سر ناشی از سردردهای تنشی

آیا تومور مغزی عامل ایجاد سردرد است؟

سردرد می تواند ناشی از وجود تومور در مغز باشد! اما همه سردردها به خاطر تومور مغزی رخ نمی دهند. این عارضه می تواند ده ها دلیل مختلف داشته و عوامل گوناگونی در ایجاد آن دخالت داشته باشند.

بیشتر غده های مغزی از یک نقطه از بدن شروع شده و به مغز گسترش پیدا می کنند. به این نوع تومورها، تومورهای متاستاتیک مغز می گویند. غده ای که در مغز تشکیل می شود، تومور اولیه نام دارد. این تومور پس از رشد، به اعصاب مغز فشار آورده و باعث احساس درد می شود.

سردرد ناشی از تومور شبیه دردهای تنشی یا میگرنی است. به این معنی که در ناحیه پشت سر احساس درد به فرد دست می دهد.

اگر فردی به صورت پیوسته و مداوم با درد در ناحیه پشت سر از خواب برخیزد، می توان حدس زد که تومور مغزی عامل این عارضه باشد. البته آپنه انسدادی خواب که به آن خماری نیز می گویند، می تواند باعث ایجاد درد در ناحیه سر در هنگام صبح شود.

معمولا دردهای ناشی از تومور، جای مشخصی داشته و حتی گاهی می تواند نواحی مختلف سر را درگیر کند. همچنین اگر درد بر اثر وجود تومور باشد، با فشار دادن محل، درد بیشتری حس خواهد شد. 

ولی باید به این نکته توجه داشته باشید که با درد در هر ناحیه از سر، نباید نگران شده و فکر کنید که این درد از تومور مغزی است. چون همانطور که در بالا هم گفته شد، دردهای سر می تواند دلایل بسیار زیادی داشته باشد که بسیاری از آن ها قابل درمان است.

سخن پایانی

در این مقاله به بررسی این سوال پرداختیم که آیا درد پشت سر خطرناک است؟ همچنین علت های اصلی درد ناحیه پشت سر را بررسی کردیم. در صورتی که سوالی در این زمینه دارید و یا نیاز به مشاوره دارید می توانید با کلینیک تماس حاصل نمایید.