لابیرنت گوش چیست؟【دلایل اختلال در تعادل】سرگیجه ناشی از گوش میانی
همانطور که در مقاله دلایل سرگیجه ذکر شد، یکی از مهمترین دلایل ایجاد سرگیجه مشکلات مربوط به گوش داخلی است. گوش داخلی به قسمت درونی گوش که قابل رویت نیست و در مجاورت مغز قرار دارد گفته می شود.
بیشتر بخوانید: سرگیجه در ام اس چگونه است؟
گوش داخلی علاوه بر عصب شنوایی، شامل مجاری نیم دایره ای و اوتریکول و ساکول است که وظیفه حفظ تعادل را در بدن برعهده دارند. به مجموع این قسمتهای تعادلی لابیرنت گفته می شود. درون لابیرنت پر از پرز های ریزی است که درون مایع قرار دارند و اختلال در حرکات این پرزها باعث سرگیجه می شود.
از جمله مهمترین مشکلات و بیماریهای گوش داخلی که باعث ایجاد سرگیجه می شوند عبارتند از:
چرخيدن به دور خود:
بسیاری از افراد چنانچه سريع به دور خود بچرخند (مثلاً در زمين بازي و يا سيرکها)، براي مدت کوتاهي دچار سرگيجه خواهند شد. در اين حالت به دليل تغيير مداوم وضعيت سر، مغز پيام هاي عصبي فراواني را از مجاری هاي نيم دايره اي موجود در گوش داخلي دريافت خواهد کرد. در چنين وضعيتي، مغز از عهده اين تغيير مداوم و دريافت مکرر پيام هاي عصبي برنخواهد آمد. معمولاً اين علائم بعد از توقف چرخش از بين خواهد رفت. اما در بعضي از افراد، اين علائم چندين ساعت يا بيشتر به طول مي انجامد.
لابیرنت چیست ؟
لایبرنت در لغت به معنای حفره های پیچ در پیج و هزارتو می باشد؛ حس تعادل ما در درجه اول به وسیله یک ساختمان مارپیچی به نام لابیرنت در گوش داخلی کنترل می شود که از استخوان و بافت نرم تشکیل یافته است.
کانال های نیم دایره ای و اندام های اوتولیتیک (otolithic) درون لابیرنت، به حفظ تعادل ما کمک می کنند. همچنین ما به کمک اندام حلزونی درون لابیرنت، می توانیم اصوات را بشنویم.
لابيرنتيت چیست؟
به التهاب لابيرنت در گوش داخلي گفته مي شود(لابیرنتیت گوش داخلی). دلايل مختلفي سبب آن خواهد شد. رايج ترين دليل آن عفونت ويروسي است (لابيرنتيت ويروسي). در اين حالت سرگيجه شکل خواهد گرفت و غالباً حالت تهوع و استفراغ خواهيد داشت. ممکن است در ناحيه تحت تأثير ويروس دچار کم شنوايي شويد. علائم ديگر عفونت ويروسي مثل گلو درد چرکي، نشانه هاي آنفلوآنزا و يا سرماخوردگي نيز ممکن است پديدار شود. سرگيجه ممکن است شديد باشد و تا زمان از بين رفتن آن نياز به استراحت خواهيد داشت. علائم لابيرنتيت ويروسي ممکن است چند روز و يا چند هفته به طول بيانجامد و سپس به طور کامل رفع خواهد شد. اگر اين علائم طولاني شود و يا علائم ديگري نيز به آن اضافه گردد، ممکن است يک عامل خطرناك سبب لابيرنتيت شده باشد.
نوریت وستیبولار (التهاب عصب شنوایی):
اين امر نيز مشابه لابيرنتيت است اما التهاب در عصب شنوایی رخ مي دهد که از گوش داخلي بیرون می آید. بيان اختلاف بين نوریت وستيبولار و لابيرنتيت مشکل است. عمدتاً دليل اين التهاب نيز عفونت ويروسي است که با از بين رفتن عفونت، التهاب نيز رفع خواهد شد.
سرگيجه خوش خيم وضعیتی (BPPV):
اگر سرگیجه خوشخیم وضعیتی داشته باشيد، دچار حملات ناگهاني سرگيجه خواهيد شد که چند ثانيه تا چند دقيقه به طول مي انجامد. حمله زماني رخ مي دهد که سرتان را به يک سمت خاص حرکت مي دهيد. يک مثال بارز آن زماني است که در رختخواب غلت مي زنيد و يا هنگامي که صبح از خواب بيدار مي شويد. در این حالت بیمار می گوید که مثلا هر گاه به سمت گوش راستم می چرخم دچار سرگیجه می شوم و اگر حرکت نکنم سرگیجه نخواهم داشت.
اين سرگيجه در نتيجه رسوبات بسيار ريزي است که درون مایع لابيرنت قرار دارد و هنگامي که سرتان را به يک سمت خاص حرکت مي دهيد، درون سيال حرکت می کنند. اين امر ممکن است موهاي حساس موجود در بخش کانال نيمدايره اي لابيرنت را تحريک کند. اين تحريک پيام هاي اشتباهي را در خصوص وضعيت سر به مغز مي فرستد که نتيجه آن سرگيجه خواهد بود.
بيماري مينير چیست؟
اين وضعيت منجر به حملات سرگيجه، از دست دادن شنوايي و احساس وزوزکردن يا زنگ زدن در گوش خواهد شد. شدت و چگونگي رخداد آن ممکن است متفاوت باشد. هر حمله ممکن است 20 دقيقه يا بيشتر طول بکشد. از دست دادن شنوايي ممکن است دائمی شود و احساس وزوز و زنگ زدن گوش ممکن است در شروع بیماری ایجاد گردد. دليل اين بيماري احتمالا افزایش تولید مایع درون لابيرنت باشد که سبب افزايش فشار و تورم لابيرنت خواهد شد و اين علائم بروز خواهد کرد.
نویسنده: دکتر مهدی دهقانی - متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات
آدرس مطب: تهران، بالاتر از میدان ونک، خیابان نگار, ساختمان پزشکان نگار، طبقه همکف
تلفن: 88884489
ساعت کاری:
شنبه: 10:30-14 * برای آشنایی با سوابق علمی دکتر دهقانی کلیک کنید
دوشنبه: 14-17 * برای اطلاع از راههای تماس با دکتر دهقانی کلیک کنید
چهارشنبه: 10:30-16 * برای عضویت در سامانه پیامکی کلیک کنید