ضربه به پیشانی و سر کودکان، عوارض و راه های درمان

علائم ضربه به سر در کودکان

اینکه فکر کنید ضربه به سر سریعاً سبب بیهوشی می شود اشتباه کرده اید. گاه کودک تا حدودی هوشیاری خود را از دست می دهد اما گاه نیز شرایط به صورتی دنبال می شود که علائم او کم رنگ تر و یا پر رنگ تر است. علائم ضربه به سر در کودک از قرار زیر است:

1-    احساس درد: کودک از سر درد خود گلایه می کند و این درد رفته رفته بیشتر می شود، به طوری که سبب ناراحتی کودک خواهد شد.

2-    تاری دید: کودک در دید خود اختلال پیدا می کند، به طوری که برخی از اشیا را دوتایی می بیند و یا دچار تاربینی می شود و مدام به چشمان خود دست می زند.

3-    حرفهای بی معنی: در صورتی که ضربه به سر در کودکان کمی شدیدتر باشد، کودک حرف های بی معنی می زند و از کلماتی استفاده می کند که هیچ مفهوم خاصی ندارد و همینطور گیجی در سر او ایجاد می شود.

4-    از دست دادن سطح هوشیاری: وقتی از کودک در مورد اسم و یا سنش سوال می کنید نمی تواند پاسخ دهد.

5-    لکنت زبان: ضربه به سر کودکان اگر وضعیت شدیدتری داشته باشد منجر به لکنت زبان می شود. یعنی کودک در ادای یک کلمه ساده به مشکل بر می خورد و نمی تواند آن را بگوید.

درمان ضربه به سر در کودکان

در صورتی که فرزند شما یکی از علائم بالا را داشت باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا پزشک شرایط بالینی فرزند شما را بررسی نماید و تشخیص دهد که ضربه به سر چقد شدید بوده است.

پزشک در ابتدا از کودک سوالات عادی در مورد اسم، سن و ... می پرسد تا ببیند وضعیت هوشیاری او به چه صورت است. پزشک باید معاینه بدنی انجام دهد و سعی کند آزمایش تعادل هماهنگی و عملکرد عصبی ذهن را به خوبی پشت سر بگذارد.

بالا آوردن کودک بعد از ضربه به سر اگر طولانی تر شود، نیاز است که پزشک پروسه درمان را سریعاً آغاز نماید.

اقدامات مهم بعد از ضربه به سر کودک

بیشترین سوالی که به ذهن همه خطور می کند معمولا این است: بعد از ضربه به سر کودک چه کنیم؟

1-    استراحت فیزیکی کافی: بهتر است که اجازه ورزش و فعالیت های فیزیکی به فرزند خود ندهید. هرچه بیشتر استراحت کند سریعاً می تواند این پروسه را پشت سر بگذارد. دقت کنید که اگر هنوز برخی از علائم ضربه به سر در کودک شما وجود دارد حتی انجام کارهای روزانه نیز باید به حداقل برسد و مغز استراحت داشته باشد. این کار باعث می شود که فشار روی مغز تا حدودی کمتر شود. برگشت به فعالیت فیزیکی باید قدم به قدم صورت بگیرد.

2-    استراحت ذهنی: مورد بعدی اینکه بهتر است کارهای فکری کنار گذاشته شود. مثلاً انجام تکالیف مدارس، مطالعه و همینطور بازی های کامپیوتری متوقف شود و مغز بتواند استراحت کافی داشته باشد. بهتر است زیاد با کودک خود صحبت نکنید و اتفاقی در منزل نیفتد که هیجان زیادی برای کودک داشته باشد.

3-    تغذیه خوب: خوردن غذای مقوی برای مغز یک اتفاق خوب است. بنابراین کودک باید تغذیه سالم داشته باشد و مقدار زیادی نوشیدنی های غیر کافئین دار مصرف کند.

4-    دور بودن از نور زیاد: هر نوع نور زیاد و نویزهای صوتی باید از بین برود. دقت کنید که این عوامل سبب می شود که علائم ضربه به سر بیشتر شود و کودک درگیر سردرد شود و در نهایت هوشیاری او دیرتر باز گردد. پس باید این موارد را به دقت بررسی کنید.

5-    مصرف دارو: در صورتی که پزشک تشخیص دهد که کودک نیاز به دارو دارد، باید یک سری دارو برای او تجویز شود. این داروها به آرامش بیشتر کودک کمک زیادی می کند و سبب می شود که علائم ناپدید شود.

در صورتی که رفتار کودک نسبت به قبل فرق زیادی کرده است و رفتار او عادی به نظر نمی رسد باید از پزشک بخواهید تا روند درمان را قوی تر نماید.

ضربه به سر کودک یک ساله با کودکانی که در تحرک هستند فرق می کند. کودک یکساله معمولاً پس از ضربه به سر بیحال می شود.

عوارض ضربه به سر در کودکان

بارها دیده شده است که ضربه به پیشانی کودک سبب آسیب به عصب های چشم شده و کودک درگیر ضعف بینایی در سنین بالاتر می شود. این موضوع گاه به قدری حساس و گسترده است که کودک بینایی خود را از دست می دهد و احساس خوبی نخواهد داشت.

ضربه به سر در کودکان معمولاً شاخص های زیادی دارد به طوری که ممکن است فلج مغزی ایجاد نماید و کودک از رشد سالم خود جا بماند.

در صورتی که ضربه های دوران کودکی جدی گرفته نشود، احتمال اینکه کودک نتواند مسیر درست رشد و پیشرفت خود را طی کند وجود دارد. بررسی ها اینطور مشخص می کند که در دوران کودکی علائم ناشی از ضربه به پیشانی و سر باید دقیقتر بررسی شود و همه چیز به پای رفتارهای کودکانه گذاشته نشود. گاه سهل انگاری در این زمینه سبب عقب ماندگی کودک می شود و کودک در این زمینه گرفتار می شود. یک موضوع بسیار مهم در مورد ضربه به سر این است که معمولاً کودک باید بتواند وضعیت عادی خود را دنبال کند و رفتارهای غیر عادی از او خود نشانه های مهم است.

مراقبت های پس از ضربه به سر

بهتر است اجازه بازی های سنگین به کودک داده نشود، حتی بازی های رایانه ای که سطح گرافیک بالایی دارند و برای چشم خسته کننده هستند. می توانید یک سری فعالیت های آرام فیزیکی مثل شنا و پیاده روی را در نظر بگیرید و یا سعی کنید مهارت های توپی را مدنظر قرار دهید. مثلاً می توانید از کودک خود بخواهید که با شما تنیس بازی کند و یا روزانه نیم ساعت پیاده روی داشته باشید. همه این موارد منجر به بهبود سریع تر و بهتر می شود. ورزش های برخوردی مثل دوچرخه سواری یا اسکیت معمولاً خطرساز هستند و باید دقت لازم در این زمینه صورت بگیرد.

منزل شما باید ایمن سازی شود تا آسیب های احتمالی برای کودک به حداقل برسد. هرچه سن کودک کمتر باشد این موضوع پر اهمیت تر است و نیاز به دقت بیشتری دارد.

اگر چند روزی از ضربه به سر گذشته و در مورد وضعیت کودکتان مردد هستید، میتوانید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه نمایید. همچنین انجام نقشه مغزی (QEEG) به بررسی دقیقتر وضعیت مغزی کودکتان کمک میکند و چنانچه مشکلی اتفاق افتاده باشد، میتوان با درمان نوروفیدبک وضعیت را اصلاح کرد. نوروفیدبک یک روش درمان بدون دارو و بدون عارضه است که نوعی فیزیوتراپی مغزی محسوب شده و کارکرد مغزی را ارتقاء میدهد.

نویسنده: دکتر مهدی دهقانی - متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات

آدرس مطب: تهران، بالاتر از میدان پونک، نبش کوچه نهم، پلاک 30 ف طبقه پنجم ، واحد 9

تلفن: 44477467

ساعت کاری:

شنبه: 16 الی 18                         * برای آشنایی با سوابق علمی دکتر دهقانی کلیک کنید

سه شنبه: 16 الی 18                          * برای اطلاع از راههای تماس با دکتر دهقانی کلیک کنید

چهارشنبه:  16 الی 18