ضربه به سر، علائم، عوارض، و روش های درمان

ضربه به سر اگر به موقع پیگیری نشود، به قیمت از دست رفتن کل روزهای زندگیتان تمام خواهد شد!

علائم ضربه به سر

رگ های خونی موجود در سر به نسبت سایر اعضای بدن بیشتر است. این موضوع باعث شده که خونریزی در سطح مغز یک نگرانی جدی محسوب شود. علائم آسیب جدید مغزی معمولاً بلافاصله مشخص نمی شوند و نیاز است که علائم تا چند روز بعد از حادثه بررسی شود.

اولین علائم ضربه به سر سردرد است. به طوری که شخص احساس خوبی در سر خود ندارد و از درد در نواحی مختلف سر شکایت می کند. این درد گاه با سبکی سر همراه است، به طوری که شخص درگیر احساس چرخش در سر شده و یا در نهایت به او تهوع دست می دهد. سردرد بر اثر ضربه شایع ترین علامت محسوب می شود. برخی از افراد احساس زنگ موقت در گوش خود را دارند. در صورتی که  ضربه به سر شدید باشد، احتمال از دست دادن هوشیاری و همینطور تشنج وجود دارد.

اینطور که مشخص است شخص درگیر مشکلات تعادل می شود و یا حس او به صورت جدی از بین می رود. ضربه به سر و کبودی چشم و یا حرکات غیر طبیعی چشم از دیگر موضوعاتی است که می بایست بررسی شود. استفراغ بعد از ضربه به سر را جدی بگیرید چون در صورت سهل انگاری سبب بروز اتفاقات بدتری می شود.

از دست دادن کنترل عضلات و یا از دست دادن حافظه موضوعی است که در مورد ضربه به سر شدید و خطرناک می بایست به آن دقت کرد.

ضربه شدید به سر

عوارض ضربه به سر

اگر علائم ضربه به سر در زمان مناسب بررسی نشود با عوارض زیادی همراه است:

1- سردردهای طولانی و مقاوم به درمان: در صورتی که شما علائم آسیب به سر را جدی نگیرید، احتمالاً با سردردهای عجیبی تا آخر عمر همراه خواهید بود که برای شما بسیار عجیب و عذاب دهنده است. این سردردها زندگی شما را مختلف می سازند.

2- سرگیجه های ناگهانی: از عوارض ضربه شدید به سر، سرگیجه های ناگهانی است به طوری که برخی از افراد تا چند روز یا هفته درگیر سرگیجه های شدید هستند.

3- سندروم پس از ضربه مغزی: در صورتی که علائم سردرد، سرگیجه و هوشیاری نامناسب بیش از سه هفته ادامه پیدا نماید، یعنی شما درگیر سندرم پس از ضربه مغزی شده اید. به این ترتیب درمان موقعیت مغزی شما با مشکلات زیادی همراه می شود.

4- سندروم ثانویه: فرد پیش از از بین رفتن علائم ضربه مغزی اولیه، وارد شرایط ضربه مغزی دوم می شود و در نهایت مغز بسیار تورم خواهد کرد و زندگی مرگبار می شود.

5- تاثیر تجمیعی چند آسیب مغزی: این مشکل از سوی محققان در حال بررسی است و هنوز اطلاعات دقیقی در مورد آن دیده نمی شود.

6- فراموشی: بررسی ها اینطور مشخص کرده است که شخص به  طور کلی پس از پشت سر گذاشتن یک آسیب مغزی، درگیر فراموشی مقطعی یا طولانی مدت می شود. این حجم از فراموشی به قدری مشخص است که زندگی عادی فرد تحت تاثیر قرار میگیرد و برای او مشکلات زیادی ایجاد می شود.

ضربه شدید به سر

بررسی ضربه به سر

عوارض ضربه به سر و گردن با روشهای مختلفی قابل بررسی است. تصویربرداری مغزی یکی از این روشها است. معمولا ابتدا از مغز سی تی اسکن گرفته میشود تا احتمال خونریزی بررسی گردد. اگر نیاز به بررسی دقیقتری باشد، از تصویربرداری به روش MRI اسفاده میگردد. گاهی مبتلایان به ضربه مغزی خفیف دچار مشکلات متعددی هستند و بارها سی تی اسکن و ام آر آی انجام میدهند، اما همه چیز سالم است. در این حالت ظاهر مغز سالم است و کارکرد آن دچار مشکل شده است. برای بررسی کارکرد مغزی میتوانیم از نقشه مغزی (QEEG) استفاده کنیم. این روش میتواند جزئی ترین تغییرات عملکردی ناشی از ضربه را نیز به پزشک نشان دهد.

درمان ضربه به سر

ضربه به سر و گردن درد دو خط موازی هستند. یعنی کسی که دچار صدمه در سر خود است، در ناحیه گردن هم احساس بسیار عجیب و غریبی دارد. دقت کنید که اقدامات بعد از ضربه به سر به درمان آن کمک زیادی می کند. شما بر اساس علائمی که پس از ضربه احساس می کنید باید اقدام به مراجعه به پزشک نمایید. در صورتی که احساس درد شما زیاد است، هوشیاری کافی ندارید و یا دچار استفراغ می شوید، نیاز به مراجعه اورژانسی به پزشک دارید. در صورتی که ضربه خفیف به سر خورده باشد، نیاز به مصرف استامینوفن دارید. معمولاً اجازه استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مثل بروفن و آسپرین به شما داده نمی شود، چون ممکن است سبب بیشتر شدن خونریزی شود. درمان ضربه شدید به سر به شکل زیر است:

1- استفاده از دارو: در صورتی که آسیب مغزی شدید باشد، می بایست در ابتدا داروی ضد تشنج برای شما تجویز شود. در واقع در ضربه های شدید امکان بروز خطر تشنج تا دو هفته پایدار است. اگر ضربه به صورتی باشد که در سر خود احساس فشار داشته باشید، برای شما دیورتیک (ادرار آور) تجویز می شود. دیورتیک باعث می شود که بتوانید مایعات بیشتری دفع کنید. در نهایت در صورتی که عروق خونی آسیب دیده باشد به شما دارویی تزریق می شود تا وارد کما نشوید.

2- جراحی: گاه برای اینکه جلوی مشکلات دیگر در سر گرفته شود نیاز به عمل جراحی به صورت اورژانسی است. در این راستا پزشک تشخیص می دهد که هماتوم را بردارد، به ترمیم جمجمه بپردازد و مقداری از فشار جمجمه را آزاد نماید.

3- توانبخشی: در این روش هدف اصلی به این صورت است که عملکرد مغز باز گردانده شود و بر اساس نوع آسیب دیدگی تصمیم گیری لازم صورت می گیرد. اگر شخص درگیر آسیب مغزی جدی شده باشد، نیاز است که از نظر حرکت و گفتار بازیابی شود.

پیشگیری از ضربه مغزی

یکی از روش هایی که کمک می کند تا حد زیادی از ضربه به سر جلوگیری شود، استفاده از لباس های محافظتی است که در زمان ورزش انجام می شود. البته این لباس ها در زمان فعالیت های تفریحی و یا موتور سواری نیز قابل استفاده است. تجهیزات کاملاً اندازه در این راستا اهمیت زیادی دارد و سبب می شود که همه چیز دقیقاً محکم سر جای خود قرار بگیرد.

بستن کمربند ایمنی و همینطور ایمن سازی خانه یکی از مهمترین موضوعاتی است که در خصوص ضربه مغزی دیده می شود. از کودکان باید بیشتر مراقبت کرد، چون بیشتر در معرض آسیب هستند.

ورزش روتین و منظم روزانه باعث می شود که عضلات پا قوی تر باشد و تعادل بیشتری ایجاد شود. از سوی دیگر نیاز است که روحیه ورزشکاری خود را قوی کنید و سعی کنید شرایط را به خوبی مدنظر قرار دهید.

در صورت بروز هر نوع ضربه به سر باید بتوانید خونسردی خود را حفظ کنید و علائم حیاتی خود را بسنجید. در صورتی که علائم غیر عادی در خود احساس کردید می بایست با پزشک مشورت نمایید. از یاد نبرید که ضربه به سر روی تعادل شخص اثر می گذارد.

نویسنده: دکتر مهدی دهقانی - متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات

آدرس مطب: تهران، بالاتر از میدان پونک، نبش کوچه نهم، پلاک 30 ف طبقه پنجم ، واحد 9

تلفن: 44477467

ساعت کاری:

شنبه: 16 الی 18                         * برای آشنایی با سوابق علمی دکتر دهقانی کلیک کنید

سه شنبه: 16 الی 18                          * برای اطلاع از راههای تماس با دکتر دهقانی کلیک کنید

چهارشنبه:  16 الی 18