امواج مغزی چه هستند؟
ریشه تمام افکار، احساسات، و رفتارهای ما، ارتباطات بین نورونها در مغز است. امواج مغزی توسط پالس های الکتریکی هماهنگ، از توده های نورون هایی که با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند، تولید می شوند.
امواج مغزی با استفاده از حسگرهایی که روی پوست سر کار گذاشته می شوند، شناسایی می شوند. برای اینکه بتوان عملکرد این امواج را شرح داد، آنها را به پهناهای فرکانسی (باند) مختلف تقسیم می کنند. ولی بصورت ساده تر، امواج مغزی را می توان به صورت یک طیف ممتد از هوشیاری تصور نمود. از آهسته، بلند و عملکردی - تا سریع، ریز و پیچیده.
مقایسه امواج مغزی با نت های موسیقی می تواند قیاس مفیدی باشد. تصور کنید که امواج دارای فرکانس پایین مانند ضربات طبل، نفوذ کننده و عمیق هستند، در حالی که امواج مغزی با فرکانس های بالاتر بیشتر شبیه یک فلوت با صدای ظریف به نظر می آیند. مانند یک سمفونی، فرکانس های بالاتر و پایین تر به هم متصل می شوند و از طریق هارمونیک با یکدیگر پیوند می خورند.
امواج مغزی ما بر اساس آنچه انجام می دهیم و احساس می کنیم تغییر می کنند. وقتی امواج مغزی آهسته تر غالب هستند ما احساس خستگی، کندی،تنبلی یا خواب آلودگی داریم. برعکس، وقتی احساس تنش و عصبانیت داریم یا بیش از حد هوشیار و گوش بزنگ هستیم، فرکانس های بالاتر غالب هستند.
آنچه در ادامه آورده می شود، فقط توضیحات کلی هستند. در عمل همه چیز بسیار پیچیده تر است. امواج مغزی هنگام بروز در بخش های مختلف مغز، عملکردهای متفاوتی را نشان می دهند.
سرعت امواج مغزی با هرتز (سیکل در ثانیه) اندازه گیری می شود و به باند (نوار) هایی تقسیم می شود که امواج آهسته، متوسط، و سریع را ترسیم می کنند.
امواج دلتا (0 تا 3 هرتز)
موج مغزی دلتا شامل امواج مغزی آهسته و بلند (فرکانس پایین و عمیقا نفوذکننده، مثل ضربات طبل) هستند. آنها در عمیق ترین مراقبه (مدیتیشن) و خواب بدون رویا ایجاد می شوند. امواج دلتا آگاهی خارجی را به حالت تعلیق در می آورند و منبع تلقین هستند. شفا بخشی و ترمیم در این وضعیت تحریک می شود و به همین دلیل است که خواب عمیق برای روند بهبود بسیار ضروری است.
امواج تتا (3 تا 8 هرتز)
امواج مغزی تتا اغلب در خواب ظاهر می شوند ولی همچنین در مراقبه عمیق نیز غالبند. تتا راه ورود ما به یادگیری، حافظه، و شهود است. در تتا، حواس ما از جهان خارج می شوند و روی علائم (سیگنال) هایی که از درون سرچشمه می گیرد متمرکز می شوند. این همان وضعیت تاریک و روشن است که ما بطور طبیعی معمولاً فقط هنگامی تجربه می کنیم که از خواب بیدار می شویم یا به خواب می رویم. در تتا ما در رویا هستیم، تصاویر واضح، شهود و اطلاعات فراتر از آگاهی هشیارانه معمولی ما. اینجا مکانی است برای انباشتن، جایی که ترس ها، سابقه مشکلات و کابوس های خود را نگه می داریم.
امواج آلفا (8 تا 12 هرتز)
امواج مغزی آلفا در حین افکار بدون سر و صدا و در بعضی از حالتهای مراقبه غالب هستند. آلفا "قدرت حال" است، اینجا بودن، در زمان حاضر بودن. آلفا وضعیت استراحت مغز است. امواج آلفا به هماهنگی ذهنی کلی، آرامش، هشیاری، یکپارچگی ذهن و بدن، و یادگیری کمک می کنند.
امواج بتا (12 تا 38 هرتز)
امواج مغزی بتا در حالت هوشیاری طبیعی، هنگامی که به انجام وظایف شناختی مشغولیم و به دنیای خارج توجه می کنیم، غالب می شوند. بتا یک فعالیت سریع است و در زمانی که ما هشیار، متوجه، مشغول حل مسئله، قضاوت، تصمیم گیری، یا متمرکز بر فعالیت ذهنی هستیم، حاضر است.
امواج مغزی بتا به 3 باند تقسیم می شوند. لو-بتا (Lo-Beta) یا بتا 1 (12 تا 15 هرتز)، این را می توان به عنوان بیکار سریع یا متفکر تصور نمود. بتا یا بتا 2 (15 تا 22 هرتز)، درگیری بالایی دارد و تجربیات جدید، اضطراب بالا یا هیجان را در خود جای می دهد. های-بتا یا بتا 3 (22 تا 38 هرتز)، شامل افکار بسیار پیچیده، ادغام تجارب جدید، اضطراب بالا، یا هیجان زدگی است. پردازش مستمر با فرکانس بالا یک راه خیلی کارآمد برای راه اندازی مغز نیست، چون انرژی زیادی را به خود اختصاص می دهد.
امواج مغزی به شما چه می گویند؟
مشخصات امواج مغزی ما و تجارب روزمره جهان از یکدیگر جدایی ناپذیرند. وقتی امواج مغزی ما از تعادل خارج می شوند، مشکلات مربوط به سلامت احساسی یا جسمی در ما ایجاد خواهد شد. تحقیقات انجام شده الگوهای امواج مغزی مرتبط با انواع وضعیت های احساسی و عصبی را شناسایی کرده است.
برانگیختگی بیش از حد در بخش های معینی از مغز با اختلالات اضطرابی، مشکلات خواب، کابوس های شبانه، فشار هوشیاری، رفتار تکانشی، عصبانیت/پرخاشگری، افسردگی تهییجی (آژیته)، درد عصبی مزمن، و اسپاسم همراه است. برعکس، برانگیختگی کمتر از حد در نواحی معین مغزی منجر به بعضی از انواع افسردگی، نقص توجه، درد مزمن، و بی خوابی می شود. ترکیبی از برانگیختگی بیش از حد و کمتر از حد در موارد اضطراب، افسردگی و ADHD دیده می شود.
ناپایداری در ریتم مغز با تیک، اختلال وسواس اجباری، رفتار پرخاشگرانه، عصبانیت، دندان قروچه (براکسیسم)، حملات هراس (پانیک)، اختلال دوقطبی، میگرن، حمله خواب (نارکولپسی)، صرع، آپنه خواب، سرگیجه، وزوز گوش، بی اشتهایی عصبی (آنورکسیا/بولیمیا)، PMT، دیابت، هیپوگلیسمی و رفتار انفجاری همراه است.
تغییر دادن امواج مغزی
توسط یک قاعده سرانگشتی، هر فرایندی که ادراک شما را تغییر می دهد امواج مغزی شما را نیز تغییر خواهد داد.
معمولا برای تغییر عملکرد مغز از مداخلات شیمیایی مانند داروهای پزشکی یا داروهای تفریحی استفاده می شود. برای به تعادل رسیدن امواج مغزی در دراز مدت هم آموزش روش های سنتی شرقی (مانند مدیتیشن و یوگا) بسیار رایج است.
با این حال، روش جدید و انتخابی ما آموزش امواج مغزی از طریق نوروفیدبک است. آموزش امواج مغزی یک راه آسان و ارزان برای تغییر موقت وضعیت امواج مغزی است. اگر دارید تلاش می کنید مشکل خاصی را حل کنید یا عملکرد امواج مغزی خود را به خوبی تنظیم کنید، روش های برتر آموزش مغز مانند نوروفیدبک نتایج هدفمند، سریع، و ماندگار به بار می آورد.
عناوین مرتبط:
بیوفیدبک چیست؟
نوروفیدبک چیست؟
نقشه مغزی چیست؟
مشاهده نمونه نتایج درمانی دکتر دهقانی در حیطه نوروفیدبک