مغز انسان یکی از اصلی ترین و حیاتی ترین بخش های بدن وی می باشد که توسط جمجمه از آن محافظت می شود، گاهی ممکن است در اثر تصادف و یا برخورد ناحیه سر با یک جسم سخت مغز آسیب دیده و فرد دچار ضربه مغزی شود. ضربه مغزی در فرد می تواند علاوه بر کاهش یا تغییر سطح هوشیاری فرد باعث نقص در عملکرد های شناختی، جسمانی و روانی به طور دائم یا موقت در فرد شود.
مطمئنا پیامد های پس از ضربه مغزی می تواند در زندگی شخص بیمار بسیار گسترده باشد به حدی که بر تمام جنبه های زندگی فردی و اجتماعی وی تاثیر گذار باشد از جمله این تاثیرات می توان به توانایی های جسمانی و روانی و همچنین عاطفی و شخصیتی وی اشاره نمود. برای درمان اثرات ضربه مغزی می بایست شخص زیر نظر یک متخصص مغز و اعصاب قرار گرفته و فرایند درمانی وی آغاز شود.
در صورتی که در گذشته بر اثر تصادف و یا اصابت جسمی سخت به ناحیه سرتان دچار ضربه مغزی شده اید و یا علائم ضربه مغزی در بدن شما به طور طولانی مدتی ادامه داشته است می بایست حتما به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه نمایید. برای شروع روند درمانی فرد لازم است تا ابتدا یک معاینه کامل از شخص صورت گیرد تا میزان و شدت آسیب برای پزشک معالج مشخص شود تا بتواند بهترین و تاثیر گذار ترین روش درمانی را برای بیمار تشخیص و اجرایی نماید.
انواع ضربه‌های مغزی
ضربه مغزی خود دارای انواع مختلفی می باشد که هر یک از آنها می تواند عوارض مختلفی نسبت به سایر ضربه ها ایجاد نماید. ضربه هایی که تمام مغز را درگیر می کنند باعث آسیب های منتشر می شوند که خود شامل انواع مختلفی از قبیل کانکاشن یا تکان مغزی، ضايعات منتشر آكسونی، خونريزی تحت عنكبوتيه‌ی تروماتيک می باشد.
ضربه هایی که به نواحی خاصی از مغز آسیب وارد می کنند به صدمات مغزی نام گذاری شده اند و شامل کوفتگی، هماتوم، آنوریسم مغزی می باشد و هر یک علائم و نشانه های مربوط به خود را بروز می دهند.
علائم مشترک ضربه مغزی
باید توجه داشت که هر نوع از ضربه مغزی علائم مربوط به خود را دارد ولی به طور کلی تمامی مدل های ضربه مغزی دارای علائم کلی یکسانی می باشند که در زیر به ذکر آنها خواهیم پرداخت:
استفراغ، خواب‌آلودگی، سردرد، گیجی، فلج، کما،کاهش سطح هوشیاری، گشاد شدن مردمک چشم، تغییرات بینایی، خروج مایع مغزی نخاعی از گوش‌ها یا بینی، سرگیجه، مشکلات تنفسی، کند شدن نبض، کاهش سرعت تنفس، همراه با افزایش فشار خون ، وزوز گوش، مشکلات شناختی، نشان دادن واکنش‌های عاطفی نامناسب، اختلالات گفتاری ، مشکل بلع، بی‌حسی یا گزگز بدن،افتادگی پلک‌ها یا ضعف عضلات صورت، بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع
تشخیص ضربه مغزی
با توجه به اینکه تشخیص ضربه مغزی تنها بر عهده متخصص مغز و اعصاب می باشد بهترین کار این است که در اولین فرصت شخص آسیب دیده تحت نظر متخصص مغز و اعصاب قرار گیرد. پزشک معالج ابتدا سوالاتی را در رابطه با نحوه و چگونگی وارد شدن آسیب از بیمار می پرسد و پس از آن ناحیه سر بیمار را از نظر وجود کبودی و یا تورم بررسی می کند. مطمئنا نشانه های ظاهری نمی تواند دلیل محکمی برای تایید و یا عدم تایید ضربه مغزی شدن فرد باشد و می بایست معاینه عصبی نیز از بیمار به عمل آید. برای این منظور تست های مربوط به کمای گلاسکو از شخص گرفته می شود تا توانایی شخص در زمینه های مختلف از جمله باز کردن چشم ها، توانایی پاسخ دهی به پرسش ها و همچنین پیروی از دستورات بررسی شوند و سپس نمرات به دست آمده با یکدیگر جمع و نسبت به تشخیص میزان آسیب دیدگی فرد تصمیم گیری می شود.
در ادامه لازم است تا از ناحیه سر بیمار سی تی اسکن، ام آر آی، ام آر اس نیز انجام شود تا بتوان با دقت بیشتری نسبت به تصمیم گیری در رابطه با ضربه مغزی شدن شخص تصمیم گیری نمود.
درمان بیمار ضربه مغزی
درمان بیماران ضربه مغزی به معنی کنترل شدید علائم حیاتی آنان، و کاهش آسیب های وارده به وسیله عمل های جراحی و یا سایر روش های درمانی که پزشک متخصص مغز و اعصاب با توجه به شرایطی که بیمار در آن به سر می برد روش درمانی را تشخیص و اعمال می کند.