ضربه به سر نوزاد، مهمترین علامت ها بعد از ضربه خوردن چیست؟ چه کارهایی انجام دهیم؟

ضربه به سر نوزاد حساس تر از سنین بزرگسالی است. چون نوزاد نمی تواند حرف بزند و درد خود را بگوید. او فقط گریه می کند. علائم ضربه به سر نوزاد باید جدی گرفته شود و اقدامات پس از ضربه به سر نیز باید دقیق و اصولی صورت بگیرد.

علائم ضربه به سر نوزاد

یک سری علائم مهم پس از ضربه به سر نوزاد وجود دارد که بررسی دقیق آن ها باعث می شود که شرایط بهتری ایجاد شود و درمان سریع تر صورت بگیرد.

خواب آلودگی: اولین چیزی که پس از ضربه به پشت سر نوزاد شایع است، خواب آلودگی غیر طبیعی نوزاد است. یعنی نوزاد حس و حال عجیبی پیدا می کند و در طول 24 ساعت اول مدام در حال خمیازه کشیدن بوده و چشمانی نیمه باز دارد. در چنین حالتی در صورتی که ضربه به سر نوزاد ایجاد شد، باید الگوی خواب او را بسنجید. یعنی بررسی کنید که کودک از نظر خواب آلودگی وضعیت نرمال دارد یا خیر. آیا هنوز مثل قبل و در تایم های مشخص قبل احساس خواب دارد و یا خواب آلودگی و کسالت مدام با او همراه است. بگذارید یک ترفند جالب به شما یاد بدهیم. در صورتی که ضربه به سر در تایم شب صورت گرفت، یک ساعت با نوزاد بازی کنید و اجازه خواب به او ندهید تا میزان خواب آلودگی او را بسنجید.

استفراغ در نوزاد

معمولاً رایج ترین و مهمترین نشانه پس از ضربه به سر در نوزاد استفراغ است. تکرار استفراغ به معنی ضربه شدید به جمجمه است و نیاز به پیگیری از سوی پزشک خواهد بود. از یاد نبرید که استفراغ نوزاد به کل نشانه خوبی نیست و پس از ضربه به سر این نشانه خطرناک تر می شود و مشکلات بیشتری ایجاد می کند.

• بیهوش شدن

معمولاً اولین علامتی که پس از ضربه به سر در نوزاد دیده می شود گریه شدید است. حال اگر گریه او ادامه دار باشد اما بتواند دست و پای خود را حرکت دهد و تلاش برای ارتباط با مادر یا سایر افراد نماید یعنی وضعیت او خوب است، اما بسیار ترسیده است. اما اگر گریه کودک پس از مدتی قطع شده و از حال برود و یا بیهوش شود یعنی ضربه به سر شدید بوده و قطعاً باید به پزشک مراجعه کنید. گاه نیز رویکرد برعکس است یعنی به محض ضربه به سر کودک بیهوش می شود اما پس از چند دقیقه به هوش می آید این مورد هم مهم است.

• تشنج

علامت دیگری که پس از ضربه به سر در کودک دیده می شود این است که دست و پاها شروع به لرزش می کند و دهان قفل می شود. یعنی کودک دهان خود را باز نمی کند و همینطور وضعیت چشم ها از حال عادی خارج می شود و مردمک ها درگیر می شود. در این راستا نوزاد احتمالاً درگیر تشنج می شود. معمولاً تشنج در ساعت های اولیه پس از ضربه به سر صورت می گیرد. اما گاه با گذشت یک هفته این اتفاق می افتد و گاه نیز باید 48 ساعت بگذرد تا وضعیت تشنج بیمار بررسی شود. بررسی ها اینطور مشخص کرده است که دو سال پس از ضربه به سر نیز احتمال تشنج وجود دارد. چون شدت برخی از ضربات پس از مدت طولانی تری مشخص می شود و نیاز است که ساختار مغز در نظر گرفته شود.

• خروج مایع از گوش یا بینی

در صورتی که ضربه به جمجمه کودک وارد شده باشد، احتمال خروجی مایع آبکی از گوش یا بینی برای او وجود دارد. این مایع آبکی نوعی مایع مغزی و نخاعی است و شرایط خاص خود را می طلبد. در واقع ادامه این موضوع سبب عفونت و مننژیت مغزی در بیمار می شود و مشکلات زیادی برای او ایجاد می کند. پس بهتر است دقت لازم در این زمینه صورت بگیرد و شرایط سنجیده شود.

• انحراف چشم و کبودی زیر چشم

اگر پس از ضربه به سر چشم نوزاد از حالت عادی خارج شد، یعنی ضربه ای که به سر او وارد شده است بسیار بسیار جدی و آسیب زا است و در نهایت باید مراجعه فوری به پزشک داشته باشد.

همینطور کبودی زیر چشم به معنی شکستگی جمجمه است و باید از سوی پزشک پیگیری دقیقتری صورت بگیرد تا در صورت بروز خونریزی شرایط سنجیده شود و بهترین رویکرد درمانی در پیش گرفته شود.

اقدامات پس از ضربه به سر نوزاد

پیشنهاد ما این است که زمان را قدر بدانید و سریعاً به پزشک مراجعه کنید. در مورد نوزاد شرایط فرق می کند، هنوز بافت جمجمه بسیار نازک و نرم است و احتمال بروز خونریزی زیاد است. بنابراین چه خوب است که مراجعه به پزشک را در لیست اقدامات اولیه خود قرار دهید.

با نوزاد خودتان ارتباط درستی برقرار کنید تا شرایط و علائم او را دقیق تر متوجه شوید. مثلاً برای بررسی خواب آلودگی سعی کنید کارهایی انجام دهید که سبب جلوگیری از خوابیدن کودک شود به این ترتیب متوجه می شود که کودک در چه وضعیتی است و آیا تمایل به خواب دارد یا نه. در مورد علائم او نسبت به محیط بررسی کنید اگر در برابر رفتارهای خنده دار شما بی تفاوت بود و یا واکنش او در یک موقعیت تکراری مانند قبل نبود، یعنی کودک درگیر ضربه بدی شده است.

وسایلی که در منزل شما خطرساز هستند نباید در مسیر راه کودک قرار بگیرد. بهتر است سعی کنید محیط را برای آرامش مغز نوزاد فراهم سازید.

یک سری موضوعات مهم در زمینه مراقبت های پس از ضربه به سر در نوزاد وجود دارد که پزشک با شما در میان میگذارد. بهتر است سعی کنید این موضوعات را به دقت توجه کنید و به کار بگیرید. مثلاً زمان شیر دادن به نوزاد و نوع خوابیدن او باید بررسی شود. از پزشک خود بخواهید وضعیت بالینی نوزاد را دقیقتر بررسی کند و شرایط او را بسنجد. معمولاً شرایط کودک باید به صورتی دنبال شود که از نظر هوشیاری شرایط خوبی داشته باشد و علائم او بیش از حد غیر عادی نباشد. در مورد کسالت کودک پس از ضربه به سر باید صبور بود تا مغز ریکاوری شود و شرایط را به خوبی طی کند و به نتیجه درستی برسد.

نویسنده: دکتر مهدی دهقانی - متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات

آدرس مطب: تهران، بالاتر از میدان پونک

ساعت کاری:

شنبه: 16 الی 18                         * برای آشنایی با سوابق علمی دکتر دهقانی کلیک کنید

سه شنبه: 16 الی 18                          * برای اطلاع از راههای تماس با دکتر دهقانی کلیک کنید

چهارشنبه:  16 الی 18