همه افراد گاهی بعضی چیزها را فراموش می کنند. بطور کلی چیزهایی که فراموش می کنید اکثرا آنهایی هستند که اهمیت زیادی ندارند. بلعکس چیزهایی که بخاطر دارید اغلب آنهایی هستند که برایتان مهمند، بعنوان مثال، روز تولدی خاص. اما بنظر می رسد که برخی افراد حافظه بهتری نسبت به سایرین دارند، و برخی دیگر فراموشکارتر از دیگران هستند.
شرایط مختلفی وجود دارند که می توانند بر حافظه شما تاثیرگذار باشند و شما را فراموشکارتر از حد طبیعی بنمایند. از جمله ی این شرایط موارد زیرند:
تمرکز ضعیف
وقتی تمرکزتان ضعیف باشد، هم میزان توجه تان به اطراف کاهش می یابد و هم قدرت یادگیری و یادآوریتان کمتر از حالت طبیعی می شود. ضعیف شدن تمرکز می تواند علت ساده ای مثل خستگی و کسلی داشته باشد. ولی در بعضی از افراد ضعیف شدن تمرکز یکی از نشانه های ابتلا به بیماری افسردگی و یا اضطراب است.
این حالت را پزشکان مغز و اعصاب زیاد در مطب خود مشاهده می کنند. فرد جوانی با نگرانی به پزشک مراجعه می کند و می گوید که اخیرا دچار فراموشی شده است و می ترسد که مبادا دچار آلزایمر شده باشد. مخصوصا که شنیده است یکی از بستگان مسن او هم آلزایمر داشته. در این حالت بیمار جوان ما نگران تر هم می شود که چرا انقدر زود و در اوج جوانی بیماری افراد پیر را گرفته است؟!
وقتی پزشک با این جوان صحبت می کند متوجه می شود که علایمی از افسردگی و اضطراب را از مدتی قبل داشته و دنبال درمان نرفته است و الان که دچار احساس فراموشی شده است مراجعه کرده است. در حقیقت علت فراموشی چنین فردی کاهش تمرکز اوست و بیماری وی ربطی با آلزایمر یا سایر علل پیرمغزی ندارد و قابل درمان است.
افسردگی
برخی افراد افسرده علاوه بر تمرکز ضعیف، سرعت تفکرشان نیز کند شده است. این حالت می تواند سبب بروز مشکلات مربوط به حافظه گردد و فرد احساس ابتلا به فراموشی کند. اگر تصور می کنید که افسرده اید به پزشک مراجعه نمایید، چون این بیماری اکثرا بخوبی قابل درمان است. سایر نشانه های افسردگی عبارتند از:
- کم حوصله بودن در اکثر مواقع
- کاهش شادی و علاقه به زندگی
- غمگینی غیرطبیعی
- نالان بودن
- احساس گناه یا بی فایدگی
- کم شدن انگیزه
- اختلال خواب
- کاهش اشتها
- خستگی شدید
- مشکل در میزان مهر و عاطفه
- زود رنجی و بی قراری
بیماری جسمی
اگر احساس بیماری می کنید، این حالت می تواند بر تمرکز و حافظه تان تاثیر منفی بگذارد. بعضی از بیماری ها می توانند مستقیما طرز کار مغزتان را تحت تاثیر قرار دهند. بعنوان مثال، کم کاری تیروئید می تواند تمامی عملکردهای بدن شما و از جمله عملکرد مغزتان را کند سازد و شما را دچار فراموشکاری نماید. عفونت هایی مانند عفونت قفسه سینه و یا عفونت ادراری نیز سبب گیجی ناگهانی و مشکلات حافظه، بخصوص در افراد مسن می گردند.
داروها
داروهای خاص می توانند سبب بروز گیجی و مشکلات حافظه در برخی افراد شوند. بعنوان مثال، برخی داروهای مسکن، برخی داروهای ضد درد، برخی از داروهایی که برای درمان پارکینسون بکار می روند و داروهای استروئیدی (کورتون) می توانند سبب اختلالاتی در حافظه بشوند.
سن
مردم هر قدر مسن تر می شوند، سخت تر چیزها را بخاطر می آورند. این مطلب اختلال حافظه مرتبط با سن نامیده می شود. بسیاری از افراد بالای 60 سال دارای این مشکلند و این حالت به معنی پیرمغزی نیست. بعنوان مثال، هر قدر مسن تر باشید یادگیری مهارتهای جدید برایتان سخت تر میشود و یا ممکن است براحتی نام کسانی را که اخیرا با آن ها ملاقات کرده اید فراموش کنید.
اعتقاد بر این است وقتی مسن تر می شوید، هر قدر از مغزتان بیشتر استفاده کنید، بهتر می توانید با روند کاهش حافظه مرتبط با سن مقابله نمایید. پس انجام کارهایی مانند مطالعه منظم، حل معما، حل جدول، حفظ کردن شعر، یادگیری مهارت های جدید و غیره به شما کمک می کند که حافظه تان را بخوبی حفظ کنید.
پیرمغزی (دمانس)
پیرمغزی جدی ترین مشکل حافظه است و با ضعیف شدن معمول حافظه در سنین بالا متفاوت است. بیماری آلزایمر یکی از انواع پیرمغزی است. در مورد این مبحث در مقالات جداگانه ای مفصلا صحبت خواهیم کرد.
نویسنده: دکتر مهدی دهقانی - متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات
آدرس مطب: تهران، بالاتر از میدان ونک، خیابان نگار, ساختمان پزشکان نگار، طبقه همکف
تلفن: 88884489
ساعت کاری:
شنبه: 10:30-14 * برای آشنایی با سوابق علمی دکتر دهقانی کلیک کنید
دوشنبه: 14-17 * برای اطلاع از راههای تماس با دکتر دهقانی کلیک کنید
چهارشنبه: 10:30-16 * برای عضویت در سامانه پیامکی کلیک کنید