علایم بهبودی کما در افراد متفاوت است اما یک سری از علائم وجود دارد که در بسیاری از افراد یکسان است. به طور کلی کما فقط برای چند هفته طول می کشد و در این دوره فرد به تدریج به هوش می آید اما گاه دیده می شود که فرد به حالت دیگری از بیهوشی رفته که به آن زندگی نباتی یا حداقل هوشیاری گفته می شود.
دو حالت اصلی بهبودی کما
پیش از اینکه علایم بهبودی کما را بدانیم، بهتر است حالت های اصلی کما را بشناسیم. حالت اول مربوط به وضعیت نباتی است، در این وضعیت فرد بیدار است اما نمی تواند نشانه ای از آگاهی از محیط اطراف خود ارائه دهد.
حالت دوم مربوط به حداقل هوشیاری است. به این صورت که شخص هوشیاری محدودی دارد اما وضعیت هوشیاری او کم و زیاد می شود.
بسیاری از افراد تا مدتها در این وضعیت باقی می مانند اما برخی دیگر از افراد ممکن است رفته رفته بهبود یابند.
آشفتگی و گیج بودن از مواردی است که فرد با آن دست و پنچه نرم میکند. یعنی فرد بهبود می یابد اما هنوز اثرات کما در او دیده می شود.
برخی دیگر از افراد دچار معلولیت ناشی از آسیب مغزی هستند و می بایست دوره های فیزیوتراپی و کاردرمانی و ... را پشت سر بگذارند. به طور کلی علت بهبودی افراد از کما تا حد زیادی مربوط به شدت و علت آسیب مغزی است و همینطور سن و مدت زمانی که در کما بوده اند نیز اهمیت زیادی دارد.
5 علایم بهبودی کما
از آنجایی که علایم بهبودی کما متفاوت هستند ما 5 مورد رایج را با هم بررسی می کنیم.
یکی از بارزترین علایم بهبودی کما این است که شخص چشم خود را باز و بسته می کند، البته این کار دقیقاً نامنظم صورت می گیرد و گاه یک بار در روز و گاه ده بار در روز تکرار می شود اما این نشانه از سوی بسیاری از پزشکان نشانه ای از بهبود وضعیت شخص و بازگشت از کما است. باز و بسته شدن چشم ها معمولاً به صورت روتین یعنی هر دو چشم صورت می گیرد و گاه نیز شخص قادر به باز کردن تنها یک چشم است. اینطور که مشخص است پزشکان این نشانه را بخش مهمی از روند بهبود می دانند. البته باز شدن چشم اگر ارادی باشد مهم است و حرکات رفلکسی اهمیت ندارد.
از دیگر علایم بهبودی کما، حرکت دادن انگشت اشاره است. وقتی شخص انگشت اشاره خود را باز و بسته می کند، به این معنی است که از کما بازگشته است، میزان باز و بسته کردن انگشت اشاره و همینطور شدت این کار بسیار مهم است و توسط دستگاه های پزشکی مورد ارزیابی قرار می گیرد.
حرکت انگشت دست ممکن است در ابتدا از اشاره شروع شود و سپس سایر انگشتان نیز رفته رفته بهبود می یابد. اینطور که ارزیابی ها نشان می دهد علایم بهبودی کما به واسطه حرکت انگشتان دست به بهترین نحو صورت می گیرد. یک نکته مهم دیگر این است که معمولاً حرکت انگشت اشاره در برخی از ساعات روز بیشتر و سریع تر است.
حرکت دادن گردن یکی دیگر از مواردی است که معمولاً دیر و به ندرت رخ می دهد اما بخش مهمی از علایم بهبودی کما محسوب می شود. البته حرکت دادن گردن به شکلی نیست که شخص بتواند کاملا گردن خود را حرکت دهد اما موضوعی که شاید از نظر شما کمی عجیب باشد اینکه فرد پس از بهبودی از کما تمام تلاش خود را می کند تا گردن خود را حرکت دهد. نکته مهم دیگری که باید بررسی شود این است که معمولاً حرکت گردن با درد همراه است یعنی شخص تلاش خود را می کند تا گردن خود را حرکت دهد اما درد دارد و درد باعث می شود که بیشتر احتیاط کند.
یکی از علایم بهبودی کما، سرگیجه است که به نوبه خود نشان از بازگشت به دنیا خواهد بود. یعنی شخص چشم خود را باز می کند اما به محض تکان دادن گردن خود، دچار سرگیجه می شود. سرگیجه که گاه با تهوع همراه است یکی از علایم بهبودی کما محسوب می شود که شاید از نظر اطرافیان نگران کننده باشد. اما از سوی پزشک یکی از موارد امیدوار کننده محسوب می شود. بهبودی کما در افراد متفاوت و متغیر است و این موضوع سبب می شود تا افراد دچار نگرانی شوند.
علایم بهبودی کما در بسیاری از افراد با حرکت انگشت پا پدیدار می شود. به طوری که شخص انگشتان پای خود را باز و بسته می کند و انگشتان پای او قدرت حرکت دارند. اینطور که ارزیابی ها نشان می دهد حرکت انگشتان پا معمولاً درد زیادی به همراه ندارد.
علت بروز کما
معمولاً علایم بهبودی کما بستگی به نوع کما و یا علت بروز آن دارد. مثلاً گاه آسیب مغزی آکسونی رخ می دهد که ناشی از کمبود اکسیژن به واسطه ایست قلبی است. گاه نیز انواع ضربه های مغزی مطرح است که سبب برو کما می شود. حتی مسمومیت و اوردوز نیز در این راستا قرار دارد
موضوع مهم دیگر نیز تروما است که شامل آسیب های سر و ضربه مغزی می شود و در نهایت ورم مغزی یا خونریزی را ایجاد می کند.
تورم مغزی از دیگر مواردی است که در نهایت سبب بروز کما می شود. اینطور که بررسی ها نشان می دهد پشت سر گذاشتن سکته مغزی احتمال ابتلا به کما را بیشتر می کند. مشکلات کبدی و حتی حملات شدید آسم نیز منجر به چنین مشکلی می شود.
نتیجه گیری
از دیگر علایم بهبودی کما می توان به احساس منگی، حالت تهوع، سردرد، چرت زدن، حساسیت به نور و صدا، تغییرات شخصیتی، از دست دادن حافظه، خواب آلودگی، فقدان هوشیاری، مشکلات خواب، افسردگی و مشکلات بویایی اشاره کرد. همینطور کندی روانی حرکتی و مشکلات چشایی و زنگ زدن گوش از دیگر مواردی است که بخشی از علایم بهبودی کما محسوب می شود و به نوعی به بهبود بیشتر شخص منجر خواهد شد.
نباید انتظار داشت که یک شخص پس از پشت سر گذاشتن کما مانند یک انسان عادی رفتار کند چون او دنیای عجیبی را پشت سر گذاشته است و باید صبور بود تا بتواند به زندگی عادی خود باز گردد. البته که علایم بهبودی کما در همه افراد یکسان نیست.