بیماری ام اس چیست؟

بیماری ام اس در پی اختلال در میلین که مربوط به سیستم عصبی مرکزی است، ایجاد می شود. میلین به وسیله سلول های الیگودندروسیت به وجود آمده و نقش مهمی در بالا بردن سرعت منتقل کردن پیام های عصبی دارند. تخریب میلین باعث می شود تا سرعت منتقل شدن پیام های عصبی کم شده و بیماری ام اس به وجود آید. این که چه عواملی باعث بروز چنین عارضه ای می شوند، نیاز به بررسی دارد. متاسفانه دلایل محکم و متقنی برای دلایل ایجاد این بیماری مطرح نشده است. آنچه در این متن می خوانید پاسخی قطعی به این سوال نیست اما می تواند نظریات موجود در این باره را بررسی کند. مشخص ترین پاسخی که می توان در این زمینه داد، ترکیب برخی از فاکتورها با یکدیگر است که می تواند بررسی آنها را توجیه کند. بررسی این فاکتورها باعث می شود به شناخت بهتر از این بیماری منجر شود:  

• ایمونولوژی یا مطالعه و بررسی سیستم ایمنی بدن
• بررسی الگوهای بیماری در گروه های کثیری از مردم
• ژنتیک
• عوامل عفونی

ام اس و حمایت از این بیماران

ایمونولوژی یا مطالعه و بررسی سیستم ایمنی بدن

در بیماری ام اس یک نوع پاسخ ایمنی غیر طبیعی موجب ملتهب شدن و صدمه در سی ان اس می‌گردد. خوب است بدانید، بسیاری از سلول‌های بدن در این ماجرا نقش دارند. سلول های ایمنی را می‌توان در دو نوع سلول T و سلول های B خلاصه کرد. عملکرد سلول های ایمنی در ام اس به این گونه است که سلول های T در سیستم لنفاوی بیمار ام اس از خود واکنش نشان داده و از راه رگ های خونی به مغز و نخاع وارد می شوند. زمانی که سلول های T شروع به آزاد کردن مواد شیمیایی در سیستم اعصاب مرکزی می کنند، التهاب و آسیب خود را نشان می دهد. این موضوع باعث صدمه زدن به میلین می شود و رشته های عصبی و سلول های به وجودآورنده میلین را هدف قرار می دهد. سلول های B نیز با کمک سلول های T به تکاپو افتاده و شروع به تولید آنتی بادی می کنند. این سلول ها باعث تحریک پروتئین های دیگر نیز می شوند.

تاثیر مخرب سیگار بر مغز

فاکتورهای محیطی در بروز بیماری ام اس

هر چند که نمی توان برای بیماری ام اس دلیل قطعی بیان کرد اما می توان برخی فاکتورهای محیطی را در این زمینه دخیل دانست. به عنوان مثال کسانی که از خط استوا دورترند، بیشتر به این بیماری مبتلا می شوند. اپیدمیولوژیست ها سعی می کنند تا با بررسی جغرافیا، جمعیت، سن، جنس و تاریخچه خانوادگی و قومی دلایل بروز این بیماری را کشف کنند. کمبود  ویتامین دی در خون نیز می تواند یک عامل خطر برای بروز این نوع بیماری قلمداد شود. چاقی، سیگار کشیدن و سبک غذایی نادرست می توانند فرد را به این بیماری و دیگر بیماری ها سوق دهند.

همانطور که اشاره شد، چاقی نیز می تواند در بروز بیماری ام اس دخیل باشد. بررسی ها نشان داده اند، چاقی اگر از زمان کودکی و نوجوانی شکل گرفته باشد، ابتلا به خطر ام اس را افزایش می دهد. چاق شدن افراد می تواند باعث التهاب و فعالیت ام اس می شود.

مقایسه میلین آسیب دیده و میلین سالم

ژنتیک نیز در بروز بیماری MS نقش دارد

بیماری ام اس هر چند که یک بیماری ارثی قلمداد نمی شود اما به این معنی هم نیست که این بیماری از نسلی به نسلی دیگر سرایت نکند. بررسی ها نشان داده اند نزدیک به دویست ژن وجود دارند که هر یک از آنها می توانند تا اندازه ای ریسک ابتلا به ام اس را افزایش دهند. این تحقیقات هنوز به درجه ای از قطعیت نرسیده اند و دانشمندان برای اثبات این نظریه در تلاش هستند.

عوامل عفونی

در بروز بیماری ام اس می توان به برخی از عوامل عفونی نیز اشاره کرد. ویروس ها و باکتری های بسیاری می توانند در این زمینه نقش داشته باشند. ویروس هایی مانند سرخک، تبخال انسانی، اپشتین بار یا EBV، پنومونی کلامیدیا و ... از جمله این موارد هستند. با این همه باز هم نمی توان با قطعیت در این زمینه نظر داد و مطالعات زیادی درباره این موضوع انجام می شود. در سالهای اخیر بررسی ویروس EBV که منجر به بروز مونونوکلئوز می شود، بسیار مورد توجه دانشمندان قرار گرفته است. بررسی ها و مطالعات در این زمینه نشان می دهند که عفونت EBV می تواند در بروز ام اس نقش داشته باشد.

کمبود ویتامین در بروز بیماری ام اس

چرا دلایل به وجود آورنده بیماری MS به قطعیت نمی رسند؟

برای دانستن و کشف دلایلی که باعث به وجود آمدن بیماری ام اس می شود، نظریه ها و فرضیات زیادی در دست است. هر یک از این موارد را می توان با دقت بررسی کرد اما هرگز نمی توان همه آنها را به صورت قطعی و ثابت شده پذیرفت. تمامی این تئوری ها با توجه به دقت نظری که درباره آنها می شود، امکان رد شدن نیز دارند. تا چند سال قبل نظریات مختلفی وجود داشته اند که می گفتند این دلایل می توانند منجر به بروز ام اس شوند اما دانشمندان با مطالعات بیشتر همه این موارد را رد کردند. به عنوان مثال قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین مثل جیوه عاملی بود که می توانست فرد را در برابر این بیماری قرار دهد اما امروزه این نظریه رد شده است. تماس مداوم با حیوانات خانگی نیز از نظریاتی بود که امروز نقش آن در بروز بیماری ام اس رد شده است.