در این مقاله میخواهیم مروری داشته باشیم بر اتفاقاتی که باعث میشود عضلات منقبض شود و به اصطلاع انقباض عضله اتفاق بیوفتد. پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
ام اس یک علت احتمالی است
گرفتگی عضلات زمانی رخ میدهد که عصب ها درست عمل نکنند و باعث انقباض گروهی از فیبر های عضلانی شوند.این موضوع در مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) رایج است ،و به علت آسیب در فیبر عصب رخ میدهد، که این آسیب در انتقال سیگنال بین اعصاب و ماهیچه های شما اثر میگذارد.
اما دلایل احتمالی دیگری برای انواع مختلف انقباضات عضله وجود دارد ، از خستگی و کمبود مواد مغذی گرفته تا بیماری تیروئید و غیره. بعضی ها بی خطر هستند ، اما بعضی دیگر نیازمند رسیدگی های پزشکی می‌باشند. اگر ام اس دارید، گرفتگی عضلانیتان ممکن است ناشی از بیماریتان باشد. یا میتواند ناشی ازیکی از این دلایل دیگر باشد که احتمالا نمیدانید دارید با آن هم زندگی میکنید. روشن کردن علت این علائم ، مهم است.
بیشتر بخوانید:
بیماری ام اس چیست؟【 همه چیز در باره ام اس 】نشانه ها وعلائم آن
توهم بیماری ام اس【10 نشانه خاموش】حتما مطالعه کنید!!!-دکتر دهقانی
همچنین ، افرادی که ام اس در آن ها تشخیص داده نشد ، بهتر است به این علایم بی اعتنا نباشند زیرا ممکن است بیماری داشته باشند که نیازمند درمان است. سه نوع گرفتگی عضلانی وجود دارد که هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند.
اسپاستیسیتی
به سفت و سخت شدن ماهیچه اسپاستیسیتی میگویند، همچنین اسپاسم هم گفته میشودکه میتواند دائمی یا ناگهانی باشد؛ بعضی از مردم به این سخت شدن ، گرفتگی میگویند.
اسپاستیسیتی در ام اس رایج است و اغلب یک یا هر دو پا را درگیر میکند. که از اختلال سیگنال های بین نورون های حرکتی فوقانی و نورون های حرکتی تحتانی ناشی میشود. به زبان دیگر، انتقال عصبی معیوبی ازمغز و طناب نخاعی به اعصابی که ماهیچه ها را کنترل میکنند وجود دارد.
دلایل دیگری که ممکن است منجر به اسپاستیسیتی بشوند عبارتند از:
- آدرنولکودیستروفی(ALD)
- اسکلروز جانبی آمیوتروفیک(ALS، بیماری لو گهریگ)
- آسیب مغزی
- فلج مغزی
- انسفالیست
- مننژیت( آماس سر)
- اختلال عصبی تکاملی
- آسیب طناب نخاعی
- ضربه
- ضربه مغزی
تشنج عضلانی
به تشنج مکرر یا انقباض عضلات ،تشنج عضلانی میگویند و ، همچون اسپاستیسیتی، به نظر میرسد به علت ویژگی های انتقالِ عصبیِ اشتباهِ ام اس ، روی میدهد. به طور مثال، اگر دکتر به زانوی فردی که ام اس دارد ضربه ای بزند تا رفلکس پرش زانو ی او را چک کند، آن فرد ممکن است رفلکس تندی را از خود نشان دهد.
در نمونه های حادتر، رفلکس پرشی زانوبیش از حد فعال است و ماهیچه هایی که زانو را کنترل میکنند به صورت ریتمیک و غیر قابل کنترلی میلرزند. دلایل دیگر تشنج عضلانی:
- اسکلروز جانبی آمیوتروفیک(ALD)
- تومور مغزی
- فلج مغزی
- اسپاسم پاراپارسیس ارثی
- عفونت ها، همچون مننژیت( آماس مغز) یا التهاب مغز
- نارسایی کلیه
- نارسایی کبد
- آسیب های اصلی اعصاب در مغز یا طناب نخاعی
- ضربه
پرش عضلانی نورون های حرکتی تحتانی ، سیگنال های عصبی را از طناب نخاعی به ماهیچه های شما انتقال میدهند. وقتی در این سیگنال های عصبی اختلال ایجاد شود ، ماهیچه ها ضعیف و از کار افتاده میشوند و گرفتگی غیر قابل کنترل ماهیچه ها را در پی دارند که به آن پرش عضلانی میگویند.
پرش عضلانی، علامت اصلی بیماری هایی است که نورون های حرکتی تحتانی ، همچون ALS ، را تحت تاثیر قرار میدهد. نشانگان پس از فلج اطفال ، آتروفی عضلانی نخاعی(SMA) ، و تحلیل عضلانی تدریجی ،از جمله بیماری های نورون حرکتی تحتانیِ دیگری هستند که منجر به پرش عضلانی میشوند.
این که علت سفت شدگیهای متعدد بافت ها ، نورون های حرکتی تحتانی باشند، بسیار نادر است ، به همین علت است که پرش های عضلانی معمولا نشانه ی بیماری نیستند. علاوه بر بیماری های عصب شناختی ، پرش های عضلانی ممکن است نشانه بیماری ها و عارضه های خاص دیگری به غیر از سیستم عصبی باشد ، مانند:
- پرکاری غده تیرویید
- پرکاری یا کم کاری غده پاراتیرویید
- ناهنجاری های الکترولیته (مانند کمبود سطح فسفاد یا بالا بودن سطح کلسیم)
- بیماری های شدید کلیه
- کمبود مواد مغدی ، همچون ویتامین D ، ویتامین B12، منیزیوم ، و پتاسیم
بیشتر بخوانید:
چرا دست و پام گزگز میکنه؟【پرسش و پاسخ متخصص】علت بی حسی و درد!!!
گرفتگی خفیف ماهیچه ها
مهم است بدانیم گرفتگی گذری ماهیچه ها ،در هر نقطه از بدن ،چیزی نیست که بخوایم نگرانش باشیم. گرفتگی میتواند در افراد سالم رخ بدهد و بندرت به فرد این علامت را می دهد که بیماری زمینه ای دارد ،آن هم وقتی که بدون علائم دیگر روی میدهد.
گرفتگی های عضلانی که به بیماری های زمینه ای یا ناهنجاری ها مرتبط نمیباشند ، میتوانند به چند علت رخ دهند، همچون:
- داروهای خاص، همچون قرص های آبگیری یا داروهای استرویید
- در معرض هوای سرد بودن
- تشدید تنفس
- فعالیت های شدید
- خستگی یا کمبود خواب
- مصرف زیاد کافئین یا الکل
در این مثال ها ، گرفتگی عضلات ملایم بوده و کم طول میکشد، به این معنا که نگرانیِ جدی برای سلامتی ندارد و زود می آید و میرود. دو عارضه ی غیر متداولی به نام سندرم پرش عضلانی خفیف و سندرم پرش عضلانی شدید وجود دارد که اولی منجر به گرفتگی های متعدد ماهیچه و مورد دوم منجر به گرفتگی ماهیچه ای شدید میشود.
به نظر میرسد این عارضه ها از برانگیختگی بیش از حد عصب ها ناشی میشود و ربطی به کمبود یا عملکرد عصب یا ماهیچه ندارد.
تشخیص
هر بیماری و عارضه ای مجموعه ملاک های قطعی و مورد قبول خودش را برای تشخیص دارد.
برای تشخیص علت زمینه ای گرفتگی ماهیچه ای شما ، دکتر احتمالا از شما تست فیزیکی میگیرد و سوال هایی را از این قبیل میپرسد:
-چه زمانی ماهیچه ی شما شروع به منقبض شدن میکند؟
-انقباضات در کجا رخ میدهند؟
-هر از چند گاهی انقباضات روی میدهند؟
-چه مدت انقباضات طول میکشد؟
-علائم دیگری دارید یا نه؟
اگر دکتری شک کند که انقباض عضله ،ناشی از عارضه ی زمینه ای است ،احتمالا تست خون ، اسکن MRI ، اسکن سی تی آنژیوگرافی ،یا نوار عصب و عضله از شما میخواهد تا سلامت ماهیچه ها و سولول های عصبی که ماهیچه ها را کنترل میکنند را ارزیابی کنند. حتی اگر در صورت تشخیص ، انقباض عضله شما ناشی از ام اسِ تان باشد، باز هم احتمال این هست که با علت دیگری برای این انقباض دست و پنجه نرم میکنید.
درمان
نگرانی اصلی ، درمانِ علت زمینه ای انقباضات ماهیچه است که ممکن است این درمان اقباضات را رفع کند. البته چیزی که مستلزم است ، بستگی به این دارد که چه عارضه ای در رأس علائم قرار دارد. به طور کلی گفته میشود داروهایی که به طور ویژه حالت انقباضی و تشنج عضلانی را هدف قرار میدهند عبارتند از:
- مسدود کننده های عصبی عضلانی
- آرامبخش های عضله
- بنزودیازپین
کلام آخر
تشخیص علائم جدید یا ناشناخته همیشه گیج کننده است. اگر انقباضات ماهیچه ایِ مکرر و دردسرسازی را تجربه کردید، مخصوصا اگر با ام اس زندگی میکنید، حتما به دکتر بروید. ممکن است توضیح ساده و اقدامات مرتبط آسانی برای کنترل این علائم باشد . اگر علتی تشخیص داده نشود، حداقل مطمئنید که میدانید چیزی برای نگرانی نیست.